نوروفیدبک یک روش درمانی نوین و جدید است که در بین روانشناسان طرفداران زیادی پیدا کرده است و استفاده از آن در کودکان به درمان بسیاری از اختلالات عصبی رشدی از جمله بیش فعالی و اختلالات طیف اوتیسم، بسیار کمک کرده است. در این روش با استفاده از کامپیوتر، امواج مغزی کودک بر روی صفحه نمایشگر مشاهده می‌شود و سپس به کودک آموزش داده می‌شود که این امواج را به شکل مورد نظر کنترل کند. در واقع هدف کلی نوروفیدبک در کودکان، آموزش به کودک است تا بدن خود را با قدرت ذهن تحت کنترل خود درآورد. از آن جایی که این روش غیرتهاجمی و بدون استفاده از دارو است و هیچ عوارضی برای کودک ندارد، بسیار توسط متخصصان توصیه می‌شود. با این حال بهتر است قبل از انجام نوروفیدبک، از مشاوره کودک بهره مند شوید تا با اطمینان خاطر بیشتری این روش را دنبال کنید.
نوروفیدبک چیست؟
در واقع ایده آل ترین شیوه های درمانی آن هایی هستند که در آنها خود فرد عامل درمان است.در درمان دارویی یا برخی از درمان های روانشناختی راه حل محور مراجعان خود را وابسته به درمان میدانند.بنابر این شیوه های جدیدی مانند درمان با نوروفیدبک هستند تا بتوانند با بکارگیری آن،علائم و مشکلات روانشناختی خود را برطرف کنند.نوروفیدبک در واقع نوعی بیوفیدبک است که بر مبنای تنظیم امواج مغز کار میکند.
نوروفیدبک به کودکان کمک میکند که در مدرسه تمرکز بیشتری داشته باشند،شب ها راحت تر به خواب بروند. در واقع نوروفیدبک به معنی آموزش مغز توسط خود مغز است و روشی مطمئن و امن برای تنظیم و بهینه‌سازی امواج مغزی محسوب می‌شود. انسانها در حالت عادی نمیتوانند نسبت به امواج مغزی خود آگاه باشند و آنها را کنترل کند، اما در طی جلسات درمانی نوروفیدبک، فرد می‌آموزد که چطور این امواج را در بهینه‌ترین حالت ممکن تنظیم و مدیریت کند. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت
برای اطلاع بیشتر در زمینه نوروفیدبک کلیک کنید.
جلسات نوروفیدبک چگونه برگزار می‌شوند؟
یک جلسه نوروفیدبک با گرفتن شرح‌حال از مراجع شروع می‌شود. سپس کودک بر روی صندلی مخصوص نوروفیدبک می‌نشیند و متخصص سنسورهایی را بر روی نقاط مختلف سر او قرار میدهد. وظیفه این سنسورها این است که فعالیت الکتریکی و امواج مغز را ثبت کنند. کودک باید آرام باشد و به صفحه نمایشی که در روبه رویش قرار دارد توجه و تمرکز کند.
در صفحه نمایش کامپیوتر، معمولاً از فیلم، تصویر یا بازی‌های رایانه‌ای مخصوص استفاده می‌شود. کودک باید بدون دخالت دست و به‌وسیله امواج مغزی بازی را هدایت کند و یا تصویر فیلم را با استفاده از امواج مغز خود بزرگ نگه دارد. این مسئله باعث می‌شود تا کودک جلسات نوروفیدبک را باعلاقه دنبال کند. کودک به‌وسیله بازخوردهایی که دریافت میکند به‌مرور یاد میگیرد تا بتواند امواج مغزی خود را کنترل کند و بهترین عملکرد را از خود نشان دهد.
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، تعداد جلسات درمانی است. برای اینکه جلسات اثربخش واقع شوند پیشنهادشده است که به‌طورمعمول 2 یا 3 بار در هفته و به مدت 2 تا 3 ماه کودک تحت درمان قرار بگیرد که شامل حداقل 30جلسه میباشد.
کاربردهای نوروفیدبک در کودکان
درمان به وسیله نوروفیدبک درمانی غیر تهاجمی و بدون دخالت دارو میباشد و کودک را برای موفقیت تحصیلی در آینده آماده میکند و در واقع توجه و تمرکز اورا بهبود میبخشد. همچنین مشکلات رفتاری کودکان از جمله کودکان بیش فعال را کاهش میدهد و باعث افزایش مدت‌زمان و کیفیت خواب می‌شود. یک نکته جالب توجه در ارتباط با نوروفیدبک این است که هم برای درمان اختلالات کودکان نظیر بیش فعالی یا اوتیسم و هم برای مشکلات رفتاری کودکان، نظیر پرخاشگری یا لجبازی مؤثر واقع می‌شود.
به‌طور تخصصی در اکثر موارد متخصصین جهت درمان و کاهش علائم کودکان با اختلال کمبود توجه و بیش فعالی از نوروفیدبک استفاده می‌کنند. بااین‌حال در موارد دیگری از نوروفیدبک استفاده می‌شود که شامل موارد زیر است.
- مشکلات توجه در کودکان
- اضطراب (اضطراب جدایی، اضطراب اجتماعی، اضطراب فراگیر و...)
- آسیب مغزی
- درد مزمن و سردرد
- افسردگی
- مشکلات خواب
- مشکل تمرکز در کلاس و هنگام مطالعه
- پرخاشگری کودک
- اختلالات یادگیری
- ADHDیا بیش فعالی کودک
نکته حائز اهمیت این است که همانند سایر روش‌های درمانی، نوروفیدبک در کودکان هم محدودیت‌هایی دارد و به‌نوعی دوای درد هر نوع بیماری محسوب نمیشود.
برای اطلاع بیشتر در زمینه درمان بیش فعالی کلیک کنید.
بازگشت علائم بیماری
مانند هر درمانی کامل کردن دوره ی درمان با نوروفیدبک بسیار مهم است و ناقص گذاشتن درمان سبب عود علائم میگردد.درمورد نوروفیدبک باید به خاطر داشت که این روش درمانی در واقع نوعی یادگیری است و مغز یاد میگیرد که چطور به تنظیم خود پرداخته ونقائص عملکردی خود را برطرف کند.همچنان که رانندگی را یادمیگیریم و فراموش نمیکنیم، این یادگیری نیز فراموش نمیشود.در حقیقت مغز مهارت جدیدی بدست آورده است .البته برای داشتن یک درمان کامل،علاوه بر رعایت ترتیب جلسات و کامل کردن آنها،همکاری خانواده وعمل کلیه دستورات و راهنمایی های درمانگر ضروری است.در یک پژوهش در آمریکا،ماندگاری اثرات درمان نوروفیدبک تا ده سال پس از درمان،بر روی کودکانADHDگزارش شده است.
عوارض نوروفیدبک در کودکان
بر اساس مطالعاتی که در طی سال‌های گذشته در ایران و سایر کشورهای جهان در ارتباط با عوارض نوروفیدبک انجام‌شده است، خوشبختانه عوارض جانبی خاصی برای این روش درمانی ذکر نشده است و تا کنون عوارضی مشاهده نشده است. این مسئله نشان میدهد که درمان نوروفیدبک می‌تواند یک روش مؤثر و کم‌خطر برای کودکان باشد و این درمان هیچگونه اثرات و عوارض استفاده از داروهارا ندارد. بااین‌حال برای اینکه بتوانیم از نوروفیدبک در درمان بیماری‌ها استفاده کنیم علاوه بر کم‌خطر یا بی‌خطر بودن می‌بایست، موفقیت این روش برای درمان یک بیماری مشخص، توسط تحقیقات علمی معتبر تائید شده باشد.
آیا نوروفیدبک برای کودکان خطرناک است؟
همان‌طور که توضیح داده شد نوروفیدبک، یک روش درمانی جدید و غیرتهاجمی است ازاین‌جهت کودک هیچ آسیب یا دردی را در حین انجام نوروفیدبک احساس نمی‌کند. به دلیل اینکه کودک صرفاً با امواج مغزی خود و بدون دخالت دست می‌تواند صفحه‌نمایش کامپیوتر و بازی رایانه‌ای اجرا شده را کنترل کند، این روش جذابیت زیادی را برای کودکان به وجود می‌آورد.
کلینیک روانشناسی یارا،یاری دهنده ی انسانهای رو به آگاهی
